Trouwen in de kerk? Denk hier vast over na

Trouwen in de kerk heeft misschien een wat traditioneel imago. Hoewel steeds minder stellen met christelijke achtergrond ervoor kiezen om te trouwen in de kerk, is het eigenlijk juist een hele mooie manier om uiting te geven aan het geloof. Maar: er komt wel wat meer bij kijken dan een gewoon burgerlijk huwelijk. Er zijn best wat zaken waar jullie vooraf over na moeten denken, zoals de locatie, de ceremonie, de kosten én of iedereen zomaar in de kerk kan trouwen.

Inhoud

• Waar moet je rekening mee houden bij trouwen in de kerk?
• Eerst trouwen voor de wet, daarna voor de kerk
• Oecumenisch huwelijk
• Trouwen in de kerk wanneer je niet gelovig bent
• Trouwen voor de Katholieke Kerk
• Kun je 2 keer trouwen voor de kerk?
• Trouwen voor de Protestantse Kerk?
• Bespreek je wensen met de pastoor of dominee
• Kosten trouwen in de kerk
• Trouwen voor de kerk met iemand van hetzelfde geslacht
• De mooiste trouwlocaties in of bij een kerk

Wanneer jullie met regelmaat de kerk bezoeken, is het misschien wel vanzelfsprekend om elkaar daar trouw te beloven. Maar ook als jullie niet wekelijks de kerk bezoeken, maar wel met de christelijke normen en waarden zijn opgevoed, kan het van toegevoegde waarde zijn om in de kerk te trouwen. Denk alleen al aan die prachtige setting! Kerken hebben vaak een rijke historie, kenmerken zich door de prachtige akoestiek bij zang (en dialoog!) én zijn sfeervol.

Wist je dat…

• De meeste stellen die in de kerk trouwen de ringen vaak pas in de kerk uitwisselen, en niet bij het voltrekken van het burgerlijk huwelijk?
• De gasten van de bruid traditioneel gezien aan de linkerkant van de kerk plaatsnemen, en de gasten van de bruidegom aan de rechterkant?
• De bruid gedurende de ceremonie ook links van de bruidegom hoort te zitten?
• Het vroeger zo was dat protestanten hun trouwring aan hun rechterhand droegen en katholieken aan hun linkerhand? 

Waar moet je rekening mee houden bij trouwen in de kerk?

Wil je trouwen in de kerk, dan is het belangrijk dat je vooraf een paar regels in acht neemt. Er zijn namelijk verschillen tussen trouwen voor de Katholieke Kerk en Protestantse Kerk – met andere gebruiken en regels. Of misschien hebben jullie een andere geloofsachtergrond, of één van jullie niet gelovig – hoe trouwen voor de kerk dan in zijn werk gaat, dat lees je hier! 

Eerst trouwen voor de wet, daarna voor de kerk

Jaren geleden bestond alleen het kerkelijk huwelijk en was er geen apart burgerlijk huwelijk. In veel landen, zoals Ierland, Spanje, Portugal en Polen, staat trouwen voor de kerk nog steeds gelijk aan trouwen voor de wet. 

In Nederland niet, bij ons is trouwen voor de kerk een aanvullende plechtigheid. Bovendien moet je ook de juiste volgorde aanhouden. In Nederland dien je éérst voor de wet te trouwen (we noemen dit het ‘burgerlijk huwelijk’) en daarna pas voor de kerk. Het kerkelijk huwelijk komt dus pas ná het trouwen in het stadhuis of gemeentehuis (of een andere door jullie gekozen locatie). Dat kan op dezelfde dag, maar ook later.

Oecumenisch huwelijk

Het kerkelijk huwelijk is verreweg het makkelijkst te voltrekken als het bruidspaar een christelijke achtergrond heeft. Hebben jullie een andere christelijke achtergrond? Is één van jullie bijvoorbeeld katholiek en de ander protestants, en blijven jullie beide bij dit geloof? Dan noemt de kerk dit een oecumenisch huwelijk. 

Katholieke mis met dominee aanwezig

In dit geval moeten jullie kiezen voor welke kerk jullie willen trouwen. Je kunt kiezen voor een oecomenische huwelijksmis in de Katholieke Kerk, geleid door een pastoor, maar er is wel een protestantse dominee aanwezig. Het huwelijk wordt voltrokken met een sacrament.

Protestantse dienst met toestemming van pastoor

Vice versa kunnen jullie ook kiezen voor een oecumenische huwelijksdienst in een Protestantse Kerk, onder leiding van een dominee, waar dan een pastoor aanwezig is. In dit geval moet de katholieke bruid of bruidegom toestemming vragen aan de pastoor om te trouwen met een protestantse partner. 

Zonder deze toestemming wordt het huwelijk niet erkend door de Katholieke Kerk. Bij de Protestantse Kerk is deze toestemming niet nodig. Daar is de aanwezigheid van een dominee voldoende. Hierin wijken de verschillende geloven dus van elkaar af. 

Trouwen in de kerk wanneer je niet gelovig bent

Willen jullie in de kerk trouwen en heeft één van jullie een andere achtergrond dan de christelijke? Dat komt regelmatig voor. Het kan dus zeker: maar niet door iedere priester, pastoor of dominee. Bespreek dat dan vooraf op de plek waar jullie willen trouwen met de priester, pastoor of dominee die jullie op het oog hebben. 

Als één van jullie een niet-christelijke achtergrond heeft, dan kunnen jullie er ook voor kiezen om alleen een zegening over jullie huwelijk te ontvangen. Maar let wel: dan zijn jullie niet officieel voor de kerk getrouwd.

Trouwen voor de katholieke kerk

Het huwelijk is in de Katholieke Kerk, anders dan bij de Protestantse Kerk, een sacrament. God wordt gevraagd zijn zegen uit te spreken over het huwelijk en jullie bij te staan tijdens het huwelijk. Voor de Katholieke Kerk trouw je tijdens een huwelijksmis. Deze zegening – ook wel sacrament genoemd – ontvangen jullie alleen als jullie beiden gedoopt zijn. Dit sacrament maakt dat echtscheiding voor de Katholieke Kerk eigenlijk niet mogelijk is. Het katholieke huwelijk kan alleen door de dood ontbonden kan worden. 

De Katholieke Kerk ziet het kerkelijk huwelijk als gelijkwaardig aan het burgerlijk huwelijk. Desalniettemin, bepaalt de Nederlandse wet dat er geen kerkelijk huwelijk plaats mag vinden zonder dat daar een burgerlijk huwelijk aan vooraf is gegaan. 

Kun je 2 keer trouwen voor de kerk?

Ben je eerder voor de Katholieke Kerk getrouwd? Dan is het redelijk ingewikkeld om opnieuw te trouwen voor de kerk. Een katholiek bruidspaar moet namelijk altijd een huwelijksformulier tekenen. Uit dat huwelijksformulier moet blijken dat je niet eerder voor de kerk getrouwd bent geweest. 

Wil je persé opnieuw trouwen voor de Katholieke Kerk? Dan zal er een kerkelijke rechtbank aan te pas moeten komen, deze schakel je in via een pastoor. Er moet onderzocht worden of er een geldige reden is om het eerdere huwelijk nietig te verklaren. Zo’n onderzoek kan veel tijd in beslag nemen. Dus, als dit voor jou van toepassing is: zorg er dan voor dat je dit proces bijtijds in werking stelt.  

Trouwen voor de Protestantse Kerk

Trouwen voor de Protestantse Kerk doe je na het burgerlijk huwelijk. De Protestantse Kerk ziet het kerkelijk huwelijk als een kerkelijke ‘bevestiging’ van het burgerlijk huwelijk. Dit wordt ook wel ‘inzegening’ genoemd. De kerk geeft als het ware haar zegen over jullie huwelijk. De inzegening vindt plaats tijdens een speciale huwelijksdienst, die op iedere dag van de week kan plaatsvinden. 

Over het algemeen is de Protestantse Kerk wat minder streng dan de Katholieke Kerk als het gaat om opnieuw voor de kerk trouwen na een scheiding. De Protestantse Kerk volgt wat dat betreft de wet. Dus als een echtscheiding voor de wet is doorgevoerd, hoeft er geen extra eigen onderzoek te worden gedaan zoals bij de Katholieke Kerk het geval is. 

Bespreek je wensen met de pastoor of dominee

Het is slim om vooraf een goed beeld te vormen van de dienst. Wil je het juist heel traditioneel houden (denk: vader die de bruid weggeeft, religieuze liederen en teksten en een gebed)? Of houd je het liever wat minder traditioneel, omdat dat beter bij jullie geloofsbeleving past? Denk daar vooraf over na. Je hebt zelf inspraak in de ceremonie, in de teksten die worden voorgedragen en de muziek die wordt gespeeld. Bespreek dit voorafgaand met de pastoor of dominee. 

Kosten trouwen in de kerk 

Wanneer jij en/of je partner lid zijn van een gemeente of parochie dan is trouwen voor de kerk meestal gratis. Het is wel gebruikelijk dat je als bruidspaar een gift doet aan de kerk waar je trouwt. Trouw je niet in jouw eigen kerk? Dan zal de dominee of pastor waarschijnlijk wel kosten rekenen voor zijn/haar voorbereidingen en voor het voorgaan in de huwelijksdienst. 

Wil je een complete dienst met bijvoorbeeld een organist en een kerkkoor? Dan komen er extra kosten bij kijken. Zij krijgen immers ook een vergoeding voor hun diensten. 

Trouwen voor de kerk met iemand van hetzelfde geslacht

In Nederland is een burgerlijk huwelijk mogelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. Maar voor de kerk trouwen als koppel van twee mannen of twee vrouwen is (nog) niet altijd mogelijk. 

Homohuwelijk voor de Protestantse Kerk

De Protestantse Kerk Nederland heeft voor het homohuwelijk een verschil in zegenen en inzegenen gecreëerd. Een relatie tussen twee mensen van hetzelfde geslacht kan worden ‘gezegend’ en een relatie tussen twee mensen van een ander geslacht wordt ‘ingezegend’. De rituelen tijdens de dienst zijn hetzelfde, maar de kerkelijke zegening is formeel net anders. Hierdoor is het homohuwelijk niet geheel gelijkgesteld is aan het heterohuwelijk. 

Homohuwelijk voor de Katholieke Kerk

Voor de Katholieke Kerk is een zegening voor twee mensen van hetzelfde geslacht niet mogelijk. In sommige parochies in onder meer Duitsland en de Verenigde Staten werden verbintenissen tussen mensen van hetzelfde geslacht wel ingezegend, maar niet als een huwelijk. Bisschoppen kregen vanuit deze kerkgemeenschappen het verzoek om deze praktijk officieel goed te keuren, maar dat is nog niet gebeurd. Dergelijke inzegeningen zijn voorlopig nog in strijd met de kerkwetten. 

De mooiste trouwlocaties in of bij een kerk 

Vroeger was het gebruikelijk dat je trouwde in de kerk van jouw eigen parochie, onder leiding van je eigen priester, pastoor of dominee. Tegenwoordig is dat niet meer verplicht. Wil je liever trouwen in dat charmante kapelletje in die andere stad? Of ben je weg van de mooie kerk een paar dorpen verder? Vaak kun je daar ook trouwen. Wederom geldt: niet alle priesters, pastoors en dominees gaan daarmee akkoord en sommige kerken zijn soepeler dan andere. Bespreek jullie wensen daarom altijd vooraf.

Kerk als trouwlocatie: onze tips!

Trouwlocaties met kerk of kapel dichtbij