Van 2020 terug naar de Middeleeuwen: hoe het bruidspaar door de tijd veranderd is

In de Middeleeuwen trouwde een bruidspaar vooral om zakelijke redenen, zoals bezittingen. Het was niets meer dan een financiële transactie. Katsjing. Vandaag de dag is het huwelijk het al-ler-beste excuus om het feest van je leven (of ja, jullie leven) te geven. In die honderden jaren is er nog veel meer veranderd. Want gelukkig hoef je geen man en vrouw meer te zijn om elkaar het ja-woord te geven. En je beslist zelf of je al je spullen wilt delen of ze toch liever voor jezelf houdt. Lang leve gelijkheid, emancipatie en elke liefdevolle relatie!

In dit artikel lees je hoe het standaard bruidspaar door de jaren heen veranderde. Hoe het huwelijk van iets tussen man en vrouw, (gelukkig!) iets werd voor iedereen. Hoe elke cultuur zo z’n eigen kijk heeft op het huwelijk. Hoe de familie van about to weds vroeger bijna alles bepaalde, en nu vooral aan het eind van de feestavond met de bezem naar buiten geduwd moet worden. In elk geval hebben al die veranderingen door de eeuwen heen ons één ding gebracht: een gelukkig bruidspaar dat ’t lekker zelf voor het zeggen heeft!

Daar komen bruid en bruidegom

Huwelijken in de Middeleeuwen waren geen kwestie van vrije keuze. Trouwen moest je! En vooral met iemand die eigenaar was van een groot stuk grond of die een mooie erfenis te wachten stond. Niet echt wat je noemt romantisch… Zeker niet omdat vader en moeder bepaalden met wie hun dochter de rest van hun leven moest gaan doorbrengen. Een potentiële bruidegom moest vooral gezond zijn, belangrijk werk doen, een flink inkomen hebben en welbespraakt en hoogopgeleid zijn. Als boerenjongen trouwen met een dame van adel of omgedraaid? Onmogelijk. Net als trouwen met iemand die niet hetzelfde geloof had als jij. Een huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht? Ongetwijfeld dacht daar toen nog helemaal niemand aan.

Symbool van liefde of handig voor de baby

Natuurlijk trouwen we tegenwoordig nog steeds omdat we voor altijd bij elkaar willen blijven. Maar een trouwerij heeft nu een meer symbolische waarde, het is een feest om de liefde te vieren! Het bruidspaar wordt niet meer voor elkaar gekozen, maar kiest elkaar. Er zit regelmatig ook een praktische kant aan de zaak. Want als er een kindje op komst is, dan is het juridisch gewoon heel handig om getrouwd te zijn. Maar vaak trouwen we omdat we zin hebben in een groot feest met de belangrijkste mensen uit ons leven om ons heen. En: je hoeft als vrouw ook niet meer jarenlang te gaan zitten afwachten totdat die ene vraag eindelijk wordt gedropt. Duurt het je te lang, dan neem je gewoon zelf de touwtjes in handen!

Trouwgelijkheid

Sinds 1 april 2001 mogen stellen van hetzelfde geslacht ook trouwen in Nederland. Op die dag, precies om middernacht, trouwden in Amsterdam vier stellen van hetzelfde geslacht. Een primeur, want nergens op de wereld was het huwelijk voor niet-hetero’s gelegaliseerd voor de wet. Sindsdien mogen homo’s, lesbiennes én de rest van de LHBTIQ+-community ook met elkaar trouwen. Nu, twintig jaar na de invoering van trouwgelijkheid  zijn er ruim 20.000 same sex-echtparen in Nederland! Want: liefde is voor iedereen! En hoewel er nog veel werk aan de winkel is – deze rechten gelden helaas nog lang niet in ieder land – sluiten steeds meer landen zich bij ons aan. En laten we voor eens en altijd het woord ‘homohuwelijk’ uit de weg ruimen. Homo, queer, bi, poly- of panseksueel.. we zijn allemaal mens!

Trouwtradities die zijn gebleven

Zo hip en vrij als we zijn geworden, zo vertrouwd blijven sommige tradities. De meeste bruiden dragen een witte jurk (of eigenlijk crème, echt wit zie je nauwelijks meer), ooit het teken van de maagdelijkheid. Ook het uitwisselen van trouwringen is bij veel huwelijken nog een vaste waarde. We gooien rijst (als het tenminste mag op de locatie), als symbool voor vruchtbaarheid en geluk. Spannend wordt het aan het einde van de avond, als het boeket wordt gegooid: de gelukkige vanger is de volgende bruid. Of misschien vangt op jouw bruiloft de volgende bruidegom het boeket (#changetherules!). Uiteindelijk stappen de newlyweds in een auto met blikjes eraan, ooit bedacht om boze geesten te verdrijven. Niemand die het daarom nu nog doet, maar de symbolische waarde is natuurlijk heerlijk. Want zeg nou zelf: het levert toch prachtige plaatjes op?

Gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden

Vroeger betekende het aangaan van het huwelijk dat twee potjes geld en spullen automatisch één werden. Dan trouwde je in gemeenschap van goederen. Vandaag de dag is dat niet meer zo vanzelfsprekend. Elk huwelijk wordt standaard in beperkte gemeenschap van goederen gesloten, maar steeds meer mensen kiezen daar niet voor. Zij trouwen volgens huwelijkse voorwaarden, maken afspraken over bezittingen bij de notaris, en zijn op die manier minder afhankelijk van elkaar.

Eerlijk delen of ieder voor zich

Het percentage voorhuwelijkse huwelijkse voorwaarden is in Europa zelfs nergens zo hoog als in Nederland. De algehele gemeenschap van goederen blijkt (vooral onder jonge stellen) geen succesvolle standaard meer. Om die reden bestaat in Nederland sinds 1 januari 2018 de Wet beperking gemeenschap van goederen. Volgens deze wet valt alleen datgene dat je tijdens het huwelijk opbouwt, in de gemeenschap. Handig om te weten als je partner toch ineens de helft van je oldtimer opeist. Of als je wederhelft ineens meent te mogen delen in het vakantiehuis dat je van je ouders erfde. Ergens is dat ook wel fijn. Bij een scheiding gaat het er al niet altijd even soepel aan toe. Dan is het prettig dat je over de spullen in elk geval niet hoeft te bekvechten.

Plan jullie authentieke bruiloft met Weddingspaces

Weddingspaces brengt aanstaande bruidsparen, trouwlocaties en trouwleveranciers samen: voor de meest persoonlijke en authentieke bruiloften. Vind, vergelijk en kom in contact met locaties en leveranciers die écht bij jullie passen. Find your match!

Ontdek trouwlocaties

De rol van familie

Huwelijken werden vroeger dus vooral gearrangeerd in het belang van de familie. En de familie regelde ook nog eens álles voor de grote dag. Voor de bruid en bruidegom was het vooral belangrijk dat ze aanwezig waren. Pas veel later had het bruidspaar zelf ook echt iets te zeggen. Tegenwoordig heeft de familie slechts een kleinere rol in het regelen van de bruiloft: dat doet het bruidspaar vooral zelf. Al mag de familie vaak wel helpen (want stiekem zijn extra handjes erg welkom). Maar wat werd er vroeger eigenlijk verwacht van de familie? Wat was de rol van de vader en moeder van de bruid? Wat was de rol van het bruidsmeisje? En hoe zien die rollen er nu uit?

Ouders als weddingplanner

Nadat ouders een partner hadden gekozen, gingen ze aan de slag met de invulling van de dag. Het ouderlijk huis van de bruid was bijvoorbeeld dé plek waar de bruid werd opgehaald. Een belangrijk moment, want dan ging ze echt uit huis. Ook begeleidde de familie het bruidspaar na het ja-woord naar de plek waar de huwelijksnacht plaatsvond. Gezellig met je ouders naar de bruidssuite, zeg maar. Nu verdelen we de belangrijke rollen, zoals de rol van getuige, ceremonie meester of bruidsmeisje, het liefst onder mensen die dichtbij ons staan. Dat kan iemand van de familie zijn, maar natuurlijk ook een beste vriend of vriendin.

Familie als bruidspersoneel

De vader van de bruid, de moeder van de bruid en het bruidsmeisje hadden vroeger de meest bijzondere rol. Zo deed heel lang geleden de vader van de bruidegom het huwelijksaanzoek aan de vader van de bruid. En hij begeleidde haar naar het altijd en gaf zijn dochter weg. De moeder van de bruid had vroeger vooral traditionele taken. Zij hielp de hele dag: met aankleden, make-up en het ontvangen van gasten. En bruidsmeisjes waren absoluut noodzakelijk: zij droegen mooie kleding om het boze oog van de bruid af te leiden.

Samen naar het altaar

Tegenwoordig stelt de bruidegom of bruid zelf de grote vraag. Gewoon thuis op de bank of strak geregisseerd op een oogverblindende locatie. Soms vraagt de bruidegom de vader of moeder om de hand van zijn dochter, ter goedkeuring en om respect te tonen. Maar niemand kijkt gek op als het niet gebeurt. En papa geeft zijn dochter nog steeds vaak weg, maar ook een moeder, broer, zus of beste vriend kan haar naar het altaar begeleiden. De functie van bruidsmeisje is door de jaren heen het meeste veranderd. Zij zijn er voor de gezelligheid én mooie plaatjes. Van het strooien van bloemblaadjes tot het dragen van de sleep, het uitzoeken van de jurk en het regelen van het vrijgezellenfeest: dáár heb je bruidsmeisjes voor. En misschien kiezen jullie wel voor bruidsjongens? In Nederland zijn het overigens vaak bruidskinderen (een neefje, nichtje of eigen kind). De taak van moeder van de bruid lijkt nog het meest hetzelfde gebleven. Zij helpt mee op de grote dag en met de voorbereidingen. En het is meestal moeder die meegaat om de bruidsjurk te shoppen en deze helpt aantrekken.

Trouwen in verschillende culturen

Hoeveel het bruidspaar en de bruiloft door de jaren heen ook veranderden: sommige dingen blijven altijd hetzelfde. In Nederland trouwen de meeste bruidjes in het wit (of crème dus), dragen vrouwen een bruidsboeket, draagt de bruidegom een maatpak en draagt het bruidspaar het hele huwelijk lang trouwringen. Iedere cultuur kent eigen rituelen. In veel landen en culturen zien we – leuke, maar ook de gekste – huwelijkstradities, die de dag nog net wat meer jeu geven.

Ooit geweten dat:

• Een Nederlands bruidspaar samen de taart aansnijdt als belofte om voor elkaar te zorgen?
• Het bruidspaar in Italië samen een vaas of bord stuk gooit? Het aantal scherven staat voor het aantal jaren dat het stel samen gelukkig is (maar wat doe je dan als die vaas in tweeën breekt?!)
• Ook Grieken met servies gooien? Familieleden van het bruidspaar gooien met borden om het huwelijk te zegenen.
• In Turkije een konvooi auto’s luid claxonnerend naar de trouwerij rijdt?
• De gasten op een Belgische trouwerij na het diner met zakdoekjes zwaaien op ‘Lacs du Connemara’ en ze luidkeels meezingen?
• Een Indiase trouwerij drie tot vijf dagen duurt?
• Een achtgangendiner op een bruiloft in China heel normaal is? Acht is namelijk een geluksgetal.
• Marokkaanse bruiden vaak meerdere keren van outfit wisselen? Soms dragen ze wel zeven jurken op één dag. Hallo modeshow!
• Het bruidspaar in Congo gedurende de ceremonie niet mag lachen en serieus moet blijven? Ze moeten namelijk laten zien dat ze het huwelijk serieus nemen.
• Een Frans bruidspaar na de huwelijksgeloften chocolade moet eten en champagne moet drinken? En niet zomaar: uit, uh, een toiletpot. Dat geeft het stel – naar het schijnt – kracht voor de huwelijksnacht.